Huub Stapel in Flodder (1986): De charme van chaos in een iconische rol
Wanneer je denkt aan Nederlandse filmklassiekers, dan is Flodder uit 1986 vrijwel onvermijdelijk een van de eerste titels die opkomt. De brutale komedie van regisseur Dick Maas werd een cultureel fenomeen en leeft bijna vier decennia later nog altijd voort in het collectieve geheugen van Nederland. En dat is voor een groot deel te danken aan de unieke cast – met in het bijzonder de onvergetelijke rol van Huub Stapel als Johnnie Flodder, de gladde, stoere, maar stiekem ook charismatische zoon van de beruchte asociale familie.
Huub Stapel als Johnnie Flodder: de antiheld met een leren jack
In de rol van Johnnie Flodder laat Huub Stapel zien waarom hij tot de meest veelzijdige acteurs van zijn generatie behoort. Johnnie is geen typische crimineel, geen stereotype dommerik, maar een slimme, gehaaide jongeman die zijn weg wel weet te vinden in de wereld – zij het via de achterdeur. Stapel geeft hem een zekere flair, een bravoure die ondanks alle onfatsoenelijkheid toch onweerstaanbaar is.
Met zijn leren jack, gouden ketting, zonnebril en eeuwig kauwgomkauwende attitude werd Johnnie een icoon van de jaren 80. Hij is de straatwijze oudere broer, de leider van de roedel, die altijd net weet te ontsnappen aan de gevolgen van zijn daden. Zijn flirtgedrag, zijn oplichterstrucjes, zijn confrontaties met de buurt en vooral zijn interactie met de rest van zijn ongeregelde familie zorgen voor de nodige humor én diepgang. Wat Huub Stapel zo goed doet, is balanceren tussen karikatuur en karakter. Hij speelt Johnnie met een knipoog, maar houdt hem tegelijkertijd geloofwaardig. Je gelooft dat deze jongen echt bestaat – en dat je hem misschien wel eens op een scooter hebt zien langszoeven in je eigen buurt.
Een acteur met timing, energie en lef
Wat opvalt in Stapels spel in Flodder is zijn uitstekende gevoel voor timing. Of het nu gaat om het oplepelen van een scherpe oneliner, een fysieke grap, of juist een moment van verbale stilstand waarin Johnnie zijn zin probeert te krijgen – alles is tot in de puntjes getimed. Dat is geen toeval. Huub Stapel, opgeleid aan de Toneelacademie Maastricht, heeft een solide toneelachtergrond die hem als acteur een groot arsenaal aan middelen geeft. Maar in Flodder zet hij die in op een manier die lichtvoetig en natuurlijk aanvoelt. Nooit zie je het ambacht, wél het effect.
Bovendien durft Stapel risico te nemen. Hij schrikt er niet voor terug om zijn personage onaangenaam, grof of egoïstisch te laten zijn. Juist door niet te proberen Johnnie “sympathiek” te maken, wordt hij dat paradoxaal genoeg juist wel. We herkennen allemaal iets van zijn vrijheidsdrang, zijn opportunisme, zijn non-conformisme. En in een tijd waarin de samenleving verzuild en soms benauwend netjes was, voelde Johnnie Flodder als een bevrijdende schop tegen de schenen.
Conclusie: meer dan een boefje
Huub Stapel in Flodder (1986) is meer dan een acteur in een komedie. Hij ís de motor achter de film. Hij geeft gezicht aan een archetype dat op het eerste gezicht plat lijkt, maar in zijn handen een eigen ziel krijgt. Een soulvolle boef, een foute charmeur, een volksheld in verkapte vorm. Zijn Johnnie is opstandig en rebels, maar ook slim en ontwapenend. En bovenal: onvergetelijk.
Bijna veertig jaar na dato blijft zijn vertolking springlevend – net als de film zelf. En dat is misschien wel het grootste bewijs van Huub Stapels talent: dat hij met een rol die zo komisch, zo uitbundig en zo grof was, tóch iets tijdloos wist te maken. Johnnie leeft. In herhalingen, in memes, in herinneringen – en in het hart van de Nederlandse filmgeschiedenis.